Josefina Aldecoa: Vrouwen in het zwart |
||
 |
|
|
 |
||
|
|
|
 |
||||||
Roman in de Spaanse Bibliotheek Origineel: Mujeres de negro 215 pagina’s, gebonden Lees de eerste pagina's (PDF) Niet meer bij de boekhandel. |
 |
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
Gabriela en Juana, moeder en dochter, beleven de benauwde jaren van de Spaanse Burgeroorlog in een provinciestad in Castilië. Gabriela is weduwe -haar man werd gefusilleerd omdat hij voor de Republiek vocht - en voorziet in haar bestaan met het geven van privé-lessen. Als ze de kans krijgt om te emigreren naar Mexico, grijpt ze die aan. Daar wordt ze door de rijke Octavio ten huwelijk gevraagd, en gaan zij en ha ar dochter met hem mee naar zijn afgelegen hacienda in de buurt van Puebla. De vrouwen leiden daar een comfortabel leven, hoewel de droeve gebeurtenissen van de oorlog in Europa constant op de achtergrond aanwezig blijven. De liefde voor haar dochter en haar nieuwe echtgenoot, en het onderwijs aan de locale jeugd vormen voor Gabriela het houvast in haar bestaan als balling. Juana voelt een sterke genegenheid voor haar moeder, maar verzet zich ook tegen haar afstandelijkheid en de berusting die bezit van haar heeft genomen. Na de oorlog besluit Juana terug te keren naar Spanje om te gaan studeren in Madrid, waar ze betrokken raakt bij de rebellie tegen de dictatuur van Franco. De Spaanse schrijfster Josefina Aldecoa (1926) geeft met Vrouwen in het zwart een vervolg aan haar trilogie over het leven van Gabriela, die begon met Geschiedenis van een schooljuffrouw. In het derde deel, De kracht van het lot, is Gabriela als oude dame weer terug in Spanje, dat na de dood van Franco moderne wegen inslaat. Josefina Aldecoa werd in 1926 geboren in de noordspaanse stad León en was getrouwd met de in 1965 vroegtijdig overleden auteur Ignacio Aldecoa. Ze heeft in de loop van haar leven een bescheiden, zeer persoonlijk oeuvre opgebouwd, waarin ze de gevoelens van haar generatiegenoten op uiterst heldere wijze weet te vertolken. |
||||
 |
||||
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
Recensies |
||
|
|
|
Bespreking van Sonja Herpoel in Leesidee, Vlaams Bibliografisch tijdschrift, maart 1999: Hoewel dit boek het tweede deel is van een trilogie -- het eerste deel werd vertaald o.d.t. Geschiedenis van een schooljuffrouw (1994) -- kan het ook op zichzelf gelezen worden, zonder dat dit afbreuk doet aan de narratieve waarde. De lezer neemt hier de draad weer op van het levensverhaal van Gabriela López Pardo, dat nu voortgezet wordt door haar dochter Juana. Vrouwen in het zwart begint met de wederwaardigheden van beide vrouwen na de dood van man en vader, die als republikein gefusilleerd werd door de aanhangers van generaal Franco. Met oog voor detail en nuance beschrijft Josefina Aldecoa de moeilijkheden van de overwonnenen na de driejarige burgeroorlog, die Spanje wreed uiteenrukte. Zelf voorziet Gabriela in haar bestaan en dat van haar dochter door het geven van privé-lessen. Op een bepaald moment echter wordt haar de kans geboden naar Mexico te emigreren en ze vertrekt dan ook dadelijk. Tijdens haar ballingschap wordt ze ten huwelijk gevraagd door de rijke Octavio en beide vrouwen volgen hem naar zijn haciënda, waar ze een rustig en comfortabel leven slijten. Desondanks blijven de gebeurtenissen in Europa steeds latent aanwezig in het boek. Moeder en dochter hebben een intense band met elkaar. Gabriela begeleidt haar dochter in de mate van het mogelijke tijdens haar zoektocht naar haar eigen ik. Wanneer jaren later Juana beslist terug te keren naar Spanje om in Madrid te gaan studeren, legt Gabriela zich hierbij neer, hoewel zij toch een aantal moelijkheden voorziet. En inderdaad, Juana raakt effectief betrokken bij de opstand tegen de dictatuur van Franco. Vrouwen in het zwart is een subtiel geschreven boek, waarin Josefina Aldecoa al haar kunnen tentoonspreidt. Als geen ander weet zij het juiste woord of de exacte omschrijving te kiezen om uiting te geven aan de gevoelens van moeder en dochter. Beider sociale gedrevenheid komt steeds weer naar voren op ieder moment van het verhaal. Sterk aanbevolen. [Sonja Herpoel, 05.02.99] 'Sommige herinneringen zijn vervaagd of verbrokkeld, maar de gevoelens van het meisje in Vrouwen in het zwart zijn authentiek en zeer navoelbaar. Zij is, zeker in het eerste deel van het boek, nog zo jong dat alle indrukken direct en ongefilterd bij haar binnenkomen. Wat voor haar zo beabgstigend gewoon is, legt voor de lezer de gekte van de oorlog bloot. Het boek is sfeervol en van een grote intimiteit, De heftigheid van de emoties wordt gedempt door de afstand van de tijd, die een waas over de herinneringen heeft gelegd. Deze roman is mooi zoals een in nevelen gehuld landschap, waaruit hier en daar een prachtig detail opdoemt. Om melancholiek van te worden.' Judith Uyterlinde in NRC Handelsblad van 16 april 1999 |
||
|
|
|